ضرب و جرح عمدی و جرم ایراد در یک پرونده در قوانین کشور ما
ضرب و جرح عمدی جرمی انکار ناپذیر دارد و قانون برخورد شدیدی با این موارد می کند
ضرب در لغت به معانی «زدن» است و از حیث حقوقی به صدماتی گفته میشود که وارد کردن آنها موجب از هم گسیختگی ظاهری نسوج و جاری شدن خون از بدن نمی‌شود. جرم ضرب و جرح در محدوده آن دسته از جرایمی که علیه تمامیت جسمانی اشخاص است، قرار می‌گیرد
«ضرب» به صدماتی گفته میشود که بدون شکستگی یا خونریزی بر اعضای بدن وارد میشود و آثاری مانند کوفتگی، سرخی، کبودی، سیاه شدن و پیچ خوردن ایجاد می‌کند. «جرح» نیز به صدماتی گفته میشود که به از‌هم‌گسیختگی بافت‌های بدن منتهی شود. جرح اغلب با خونریزی همراه است، مانند خراشیدگی یا پارگی پوست یا شکستن استخوان و نقص یا قطع عضو. در قانون، برای ضرب وجرح مجازات‌هایی تعیین شده است که به بررسی آن می‌پردازیم..
ضربات منتهی به جراحت
ضرب وجرح جرایمی بسیار شایع هستند و تعداد زیادی از پرونده‌های قضایی را به خود اختصاص داده‌اند. «ضرب و شتم» اصطلاح رایجی است که مردم برای این جرم استفاده می‌کنند، اما باید توجه داشت که «شتم» به معنی «دشنام دادن» است و ذیل جرایمی مثل توهین یا قذف قرار می‌گیرد. بنابراین، اصطلاح صحیح «ضرب و جرح» است، نه «ضرب و شتم».
همان‌طور که گفته شد «جرح» به صدماتی گفته میشود که به از‌هم‌گسیختگی بافت‌های بدن بینجامد. خراشیدگی یا پارگی پوست یا شکستن استخوان و نقص یا قطع عضو از مصادیق جرح است. این جرم را باید در گروه «جنایات بر اعضا» دسته‌بندی کرد. «جنایت بر عضو» عبارت است از هر آسیب کمتر از قتل، مانند قطع عضو، جرح و صدمه‌های وارد بر منافع. جنایت بر عضو اگر به صورت عمدی باشد، در صورت تقاضای قربانی جرم یا ولیّ او و وجود سایر شرایط مقرر در قانون، موجب قصاص میشود و در غیر این صورت، مطابق قانون، دیه و تعزیر را به دنبال خواهد داشت. بنابراین، جرم جرح موجب یکی از مجازاتهای قصاص، دیه و تعزیر خواهد شد. البته گاهی این جرم هم با دیه مجازات میشود و هم با تعزیر.
شرایط قصاص
برای اینکه جرح موجب قصاص شود، باید «شرایط عمومی قصاص» و «شرایط اختصاصی قصاص عضو» وجود داشته باشد. شرایط عمومی قصاص در مواد ۳۰۱ به بعد قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ بیان شده است. البته در صورتی حکم به قصاص داده میشود که مرتکب جرح، پدر یا از اجداد پدری قربانی جرم نباشد و مجنیٌ‌علیه هم عاقل و در دین با مرتکب مساوی باشد. علاوه بر این، برای محکوم شدن به مجازات قصاص، مرتکب باید عمد داشته باشد. شرایط جنایت عمدی در ماده ۲۹۰ قانون مجازات اسلامی بیان شده است.
شرایط اختصاصی قصاص عضو نیز چنین‌اند:
- محل عضو مورد قصاص با مورد جنایت یکی باشد؛
- قصاص با مقدار جنایت مساوی باشد؛
- خوف تلف مرتکب یا صدمه بر عضو دیگر نباشد؛
- قصاص عضو سالم در مقابل عضو ناسالم نباشد؛
- قصاص عضو اصلی در مقابل عضو غیراصلی نباشد؛
- و قصاص عضو کامل در مقابل عضو ناقص نباشد.
شروع شکایت ضرب و جرح عمدی
شاکی با وکالت فردی، شکایتی به شرح ذیل علیه متهم به دادسرای ناحیه ۱۲ تقدیم کرد: موکلم (شاکی) با مشتکی‌عنه در حال صحبت بود که ناگهان وی با گاز اشک‌آور فلفل به موکلم حمله‌ور شده و سپس اقدام به ضرب و جرح عمدی کرد. موکلم از ناحیه لب، چشم، کتف و پهلو مصدوم شد. همچنین متهم با استفاده از الفاظ رکیک، وی را در حضور مردم مورد فحاشی قرار داد لذا تقاضای تعقیب و کیفر متهم را دارم.
ارجاع پرونده به کلانتری
پرونده در همان تاریخ توسط معاونت ارجاع دادسرا برای کسب اظهارات شاکی و شهود وی و نیز احضار متهم و کسب اظهارات وی همچنین ارشاد شاکی به پزشکی قانونی، به کلانتری ارجاع شد.وکیل شاکی، شکایت خود را طبق شکواییه فوق مطرح و آقای مجید عبدی را به عنوان شاهد معرفی کرد.
اظهارات شاهد پرونده
شاهد اظهار کرد: در روز حادثه در خانه شاکی بودم و سپس از منزل خارج شدیم تا به سمت خیابان انقلاب برویم. چند قدمی که رفتیم، آقایی از پشت سر به ما نزدیک شد و علی (شاکی) را صدا کرد که وی ایستاد و من آرام آرام به حرکت خود ادامه دادم. چند قدمی که رفتم، به پشت سر خود نگاه کرده و دیدم که علی بر زمین افتاده و متهم در حال کتک زدن وی است. به سرعت به سمت آنها رفتم اما فرد ضارب فرار کرد.
اظهارات متهم در کلانتری
متهم پس از حضور در کلانتری اظهار کرد: هنگامی که به کلانتری مراجعه کردم، فهمیدم شاکی اینجانب کسی است که تا به حال وی را ندیده‌ام و خانه‌اش را بلد نیستم؛ پس چطور با وی درگیری داشته‌ام، خدا می‌داند. وی ادامه داد: در ضمن این را هم فهمیدم وی همان شخصی است که حدود سه ماه پیش بابت ضرب و شتم و شکستن دندان و انگشت خواهرم، از او شکایت کردیم و پرونده در حال نتیجه‌گیری است. در حقیقت این فرد وقتی فهمید که پرونده در دست نتیجه‌گیری است، این ادعا را مطرح کرد که دروغ محض است.
گزارش واصل از پزشکی قانونی
گزارش واصل از پزشکی قانونی برای ضرب و جرح عمدی به شرح ذیل است:
- جراحت حارصه خلف دست راست و چپ و کف دست راست.
- جراحت حارصه مخاط لب تحتانی.
- از ناحیه گردن و لگن متالم است.
اعاده پرونده به دادسرا
پرونده پس از اعاده به دادسرا به شعبه چهارم دادیاری ارجاع شد و قاضی دستور داد شاکی به همراه شاهد خود و متهم احضار شوند.شاکی به همراه شاهد خود در شعبه حاضر شدند و شاهد مشابه اظهارات قبلی خود را بیان کرد. شاکی نیز همان اظهارات قبلی خود را عنوان کرد و در پاسخ به سوال قاضی که آیا متهم را می‌شناسید؟ اظهار کرد که آشنایی خیلی دوری با او دارم و فقط اسم او را شنیده‌ام، او یک دوست خانوادگی بود و بار اول بود که وی را دیدم.
اظهارات متهم در دادسرا
متهم نیز مشابه اظهارات قبلی خود را بیان و اظهار کرد: وی (شاکی) قبلاً مزاحم خواهر من شده و او را مورد ضرب و شتم قرار داده بود که من این اواخر، موضوع را فهمیدم. در حقیقت اصلاً وی را نمی‌شناسم، خانه او را بلد نیستم و اتهامات وارده را نیز قبول ندارم.
صدور قرار کفالت ۶۰ میلیون ریالی
دادیار شعبه چهارم قرار کفالت به مبلغ ۶۰ میلیون ریال صادر کرد و عموی متهم کفیل وی شد و متهم با قرار قبولی کفالت آزاد شد.
صدور قرار مجرمیت از سوی دادیار
قرار مجرمیت در خصوص اتهام مشتکی‌عنه (متهم پرونده) دائر بر ایراد ضرب و جرح عمدی و استفاده از گاز اشک‌آور از سوی دادیار دادسرا صادر شد.
اظهارات وکیل شاکی
وکیل شاکی اظهار کرد: متهم در دفاعیات خود در دادسرا مطرح کرد که شاکی، خواهرش را مورد ضرب و شتم قرار داده و به همین دلیل در دادسرا، پرونده دارند. بنابراین همین مقدار انگیزه برای کتک زدن کافی بوده است.
اعلام ختم رسیدگی
قاضی با عنایت به مراتب فوق و با توجه به مجموع محتویات پرونده و تحقیقات انجام‌شده، ختم رسیدگی را اعلام و به شرح ذیل مبادرت به صدور رای کرد:در خصوص اتهام آقای «ع» دائر بر ایراد ضرب و جرح عمدی موضوع مفاد کیفرخواست صادره از دادسرای عمومی و انقلاب ناحیه ۱۲ تهران و شکایت آقای«ب» با وکالت آقای«م» دادگاه با توجه به مجموع محتویات پرونده، تحقیقات انجام‌شده، گواهی پزشکی قانونی و اظهارات شاکی و وکیل وی در جلسه دادگاه و عدم حضور متهم در جلسه دادگاه با ابلاغ قانونی، وقوع بزه انتسابی به نامبرده را محرز و مسلم تشخیص و نامبرده را از بابت جراحت حارصه خلف دست راست و چپ و کف دست راست و مخاط لب تحتانی مجموعاً به دو و نیم شتر در حق شاکی محکوم می‌کند؛ اما درباره اتهام دیگر وی دائر بر استفاده از گاز اشک‌آور مواد اسیدی با توجه به محتویات پرونده باید گفت به لحاظ عدم کشف آن و عدم اظهار نظر پزشکی قانونی در این مورد به لحاظ فقد دلیل کافی به استناد اصل ۳۷ قانون اساسی حکم تبرئه وی را صادر و اعلام میشود رای صادره غیابی و ظرف مهلت ۱۰ روز پس از ابلاغ قابل واخواهی در همین شعبه است.
تحلیل پرونده
با بررسی اوراق پرونده مشخص شد که در خصوص بزه ایراد صدمه عمدی( ضرب و جرح عمدی ) بدنی، همه تشریفات قانونی از جمله اقدامات دادسرا انجام و متهم احضار شد. با وصف انکار شدید وی و با توجه به تناقض‌گویی‌های نامبرده و وجود انگیزه‌های تلافی‌جویانه، ادعای شاکی مقرون به صحت است و از آنجایی که در امور کیفری به دلیل اصل تفسیر مضیق و تفسیر به نفع متهم نمی‌توان با احتمالات متهم را محکوم کرد، نامبرده به دادسرا احضار که با قرار کفالت ۶ میلیون تومانی آزاد شد. لازم به ذکر است که مبلغ وجه‌الکفاله می‌بایست مساوی یا بیشتر از میزان دیه ادعایی شاکی باشد.
یکی از عللی که ارتکاب بزه از جانب متهم را تقویت می‌کند، عدم حضور وی در جلسه دادگاه بوده است. همچنین اظهارات متهم در مرحله کلانتری مبنی بر تجاوز به خواهر وی مشمول حد قذف است که در صورت پیگیری شاکی در کلاسه‌ای مجزا امکان صدور رای محتمل است. من حیث‌المجموع دادنامه صحیحاً صادر شده است؛ چرا که صرف نظر از شکایت شاکی و اظهارات متهم، باید گفت که شهادت شهود و گزارش مرجع انتظامی جملگی انتساب بزه به متهم را ثابت می‌کند. پیشنهاد میشود متهم برای حصول حکم برائت با تعرفه شهود معارض عدم حضور خویش در تاریخ درگیری در محل حادثه را برای دادگاه محرز کند تا از آن طریق مستمسک برائت خویش قرار دهد
ضرب و جرح عمدی و مجازات آن
الف – نزاع بین دو نفر :
در نزاع بین دو نفر چنانچه ضرب و جرح ایجاد شود مجازات آن به شرح زیر می باشد :
۱ – اگر عمل مرتکب موجب آسیب و عیب نشود و اثری از خود برجای نگذارد ، مجازات آن حبس یا شلاق تعزیری درجه ۷ می باشد .
۲ – اگر عمل مرتکب موجب جراحت کمتر از مأمومه باشد مجازات آن پرداخت دیه است .
۳ – اگر عمل مرتکب موجب جراحت مأمومه و یا بیشتر از آن یا نقصان یا شکستن یا از کار افتاده اعضا یا مرض دائمی یا فقدان یا نقص یکی از حواس یا منافع یا زوال عقل گردد ، مجازات آن پرداخت دیه و ۲ تا ۵ سال حبس است .
۴ – اگر عمل مرتکب از مواردی باشد که مستوجب قصاص است ، در صورت وجود شرایط ، قصاص خواهد شد .
حبس و شلاق تعزیری درجه ۷ : حبس تعزیری درجه ۷ از ۹۱ روز تا ۶ ماه است و شلاق تعزیری درجه ۷ از ۱۱ تا ۳۰ ضربه می باشد .
مأمومه : جراحتی است که به کیسه مغز برسد و دیه آن یک سوم دیه کامل است .
ب – نزاع دسته جمعی
در نزاع بین چند نفر ، مجازات هر یک از شرکت کنندگان حسب مورد به شرح زیر است :
۱ – اگر نزاع منتهی به ضرب و جرح شود ، حبس از سه ماه تا یک سال
۲ – اگر نزاع منتهی به نقص عضو شود ، حبس از ۶ ماه تا سه سال
۳ – اگر نزاع منتهی به قتل شود ، حبس از یک تا سه سال
۴ – مجازات های نزاع دسته جمعی ، مانع اجرای مقررات قصاص و دیه نیست .
.
ضرب و جرح عمدی – ضرب و جرح در قانون
جرم ضرب و جرح در تقسیم بندی جرایم در گروه جرایم علیه اشخاص قرار می گیرد که آن را مورد برسی قرار می دهیم!
اصطلاح ضرب در علم حقوق
اصطلاح ضرب در علم حقوق عبارتست از صدماتی که وارد کردن آنها موجب خونریزی ظاهری بدن و از هم گسیختگی نسوج بدن را به همراه ندارد.
فلذا این صدمات با کبودی ، گیچ خوردن مفاصل بدون شکستگی ، تورم و… همراه هستند.
ضرب با هر وسیله امکان پذیر است اعم از وسایل طبیعی همانند دست ، پا ، ناخن و…ووسایل اتفاقی همانند چوب و نیز وسایل از پیش تهیع شده همانند جاقو و… باشد بنابراین ملاک آن تنها وارد شدن صدمه بدون خونریزی می باشد.
در مقابل آن نیز جرح می باشد که به صدمه هایی گفته می شود که منجر به خونریزی ظاهری شده و گاهی این خونریزی با شکستگی استخوان همر اه است.
بنابراین آسیبهایی از قبل سوختگی ، بریدگی ها ، قطع عضو و سایر زخم ها از این دسته می باشند.
جرح عمدی: نظر قانونگذار در خصوص ارتکاب این جرم کاملا واضح است وبدین صورت که اگر شخصی به قصد قطع یا جرح عضو به دیگری صدمه بزنند مرتکب جرم به صورت عمدی شده است حتی زمانی که فرد قصد این عمل را نداشته باشد ولی نوع عمل وی طوری باشد که عرفا منجر به قطع یا جرح عضو شود این جرم صادق است.
این جرم نیز همانند سایر جرایم از ۳ رکن تشکیل شده است:
- رکن قانونی که بیان کننده اصل قانونی بودن جرم و مجازات است و بدین معنا است که عمل انسان مباح است مگر اینکه مقنن آنرا منع نموده و در قانون برایش ضمانت اجرا تعیین کرده باشد
حال رکن قانونی جرم ضرب و جرح نیز ماده ۶۱۴ در کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی می باشد که بیان داشته :
هرکس عمدا به دیگری جرح یا ضربی وارد آورد که‌موجب نقصان یا شکستن یا از کار افتادن عضوی از اعضا یا منتهی به‌مرض دایمی یا فقدان یا نقص یکی از حواس یا منافع یا زوال عقل‌مجنی‌علیه گردد در مواردی که قصاص امکان نداشته باشد چنانچه‌اقدام وی موجب اخلال در نظم و صیانت و امنیت جامعه یا بیم‌تجری مرتکب یا دیگران گردد به دو تا پنج سال حبس محکوم‌خواهد شد و در صورت درخواست مجنی‌علیه مرتکب به پرداخت‌دیه نیز محکوم میشود. - رکن مادی که در حقیقت همان تبلور عمل پیش بینی شده در عالم ماده می باشد برای تحقق عنصر مادی جرم ضرب و جرحشرایطی لازم است که عبارتند از:
الف) شخص بزه دیده باید انسان زنده باشد چرا که هرگونه تعرض به تمامیت جسمانی شخصی که در قید حیات نمی باشد تنها می تواند تحت عنوان جنایت بر میت مورد بررسی قرارگیرد که خود جرمی مستقل می باشد.
ب) ایراد صدمه بصورت فعل مثبت محقق شود فلذا با ترک فعلی که در نهایت منجر به صدمه و آسیب فردی شود در این باب قابل پیگیری نمی باشد و نهایتا به جهت سبب اقوی از مباشر مورد پیگیری خواهد بود.
ج) وسایل ارتکاب جرم و ایراد صدمه هر گونه وسیه ای را شامل می شود. - عنصر معنوی که در حقیقت همان فعل و انفعالات ذهنی مرتکب می باشدکه از اجزای متعددی از جمله علم ، سوء نیت و انگیزه تشکیل شده است.
علم که به دو دسته علم به موضوع و علم به حکم تشکیل شده علم موضوع بدین معناست که شخص بداندکه شخصی را که مورد تعرض قرار می دهد انسان زنده با حیاتی مستقر می باشد و علم به حکم نیز بدین معناست که مرتکب بداند عمل ارتکابی وی جرم می باشد و قانونگذار برایش مجازات تعیین نموده که قانونگذار جمهوری اسلامی تیران علم به حکم را مفروض دانسته و بر این باور است که مردم بعد تصویب و سپس لازم الاجرا شدن آن باید نسبت به آن آگاه باشند چرا که بین تصویب و لازم الاجرا شدن نیز فاصله زمانی ۱۵ روز قرار داده است.
سو نیت نیت هم به دو دسته عام و خاص مورد بررسی قرار می گیرد سوء نیت عام که همان قصد فعل یا راده خودآگاه شخص است که بدین معناست که شخص قصد تعرض به بزه دیده را داشته باشد و سوء نیت خاص نیز همان قصد نتیجه که همان ورود صدمه و خسارت می باشد در خصوص این جرم باید وجود داشته باشد تا جرم ضرب و جرح محقق شود لذا این جرم از دسته جرایم مقید می باشد
انگیزه در تحقق جرم اصولا نقشی ندارد مگر در مواردی که قانونگذار تصریح نموده باشد.
مجازات جرم ضرب و جرح
مقنن در ذیل ماده ۶۱۴ کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی بیان داشته : چنانچه‌اقدام وی موجب اخلال در نظم و صیانت و امنیت جامعه یا بیم‌تجری مرتکب یا دیگران گردد به دو تا پنج سال حبس محکوم‌خواهد شد و در صورت درخواست مجنی‌علیه مرتکب به پرداخت‌دیه نیز محکوم میشود
همچنین در تبصره این ماده ذکر شده: در صورتی که جرح وارده منتهی به ضایعات فوق نشود و آلت جرح اسلحه یا چاقو و امثال آن باشد مرتکب به سه ماه تا یک سال حبس محکوم خواهد شد.
گاهی این درگیری و ضرب و جرح به صورت گروهی و دسته جمعی واقع می شود در این موارد قانون گذار برای هر یک از شرکت کنندگان در این درگیری، چه آسیب دیده باشد و چه آسیب وارد کرده باشد مجازات مقرر کرده است و این مجازات صرفا به جهت حضور و شرکت آنها در درگیری است.
برای این حالت قانونگذار عنوان خاصی بنام جرم منازعه تعیین نموده که برایش ضمانت اجرایی جداگانه را وضع نموه و در حقیقت این جرم حالت دسته جمعی و صوری از جرم ضرب و جرح می باشد و عنصر قانونی این جرم ماده ۶۱۵ کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی می باشد که بیان داشته : هرگاه عده‌ای با یکدیگر منازعه نمایند هر یک ازشرکت‌کنندگان‌درنزاع حسب مورد به مجازات زیر محکوم می‌شوند:
- درصورتی‌که‌نزاع منتهی‌به‌قتل شود به حبس‌از یک‌تاسه سال.
- در صورتی که منتهی به نقص عضو شود به حبس از شش ماه تاسه سال.
- در صورتی که منتهی به ضرب و جرح شود به حبس از سه ماه تایک سال.. حدود ۲۱ سال سن دارن
.
| ||
|
فردی در محیط کار خود با همکارش جر و بحث کرده است و از حرص وسایل را هل داده از روی میز. قندان خورد سر همکارش و موجب شکستگی و خونریزی شد. بعد از دو ماه شکایت کرده است. خیلی ما نگرانیم. این جرمش چیه و چطوری باید دفاع کنیم ازخودمون. آیا زندانی دارد؟
۱ پاسخ
پاسخ داده شده خرداد ۱۳, ۱۳۹۶ توسط کارشناسان موسسه
بر اساس ماده ۶۱۴ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۵ بخش تعزیرات، هرکس عمدا به دیگری جرح یا ضربی وارد آورد که موجب نقصان یا شکستن یا از کار افتادن عضوی از اعضا یا منتهی به‌مرض دایمی یا فقدان یا نقص یکی از حواس یا منافع یا زوال عقل‌مجنی‌علیه گردد در مواردی که قصاص امکان نداشته باشد چنانچه‌اقدام وی موجب اخلال در نظم و صیانت و امنیت جامعه یا بیم‌تجری مرتکب یا دیگران گردد به دو تا پنج سال حبس محکوم‌خواهد شد و در صورت درخواست مجنی‌علیه مرتکب به پرداخت‌دیه نیز محکوم میشود. در تبصره این ماده آمده است: در صورتی که جرح وارده منتهی به ضایعات فوق نشود و آلت جرح اسلحه یا چاقو و امثال آن باشد مرتکب به سه ماه تا یک سال حبس محکوم خواهد شد. بنابر ماده ۴۰۱ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ نیز در جنایت مأمومه، دامغه، جائفه، هاشمه، مُنقّله، شکستگی استخوان و صدماتی که موجب تغییر رنگ پوست یا ورم بدن می شود، قصاص ساقط است و مرتکب علاوه بر پرداخت دیه به تعزیر مقرر در کتاب پنجم«تعزیرات» نیز محکوم می شود. حکم مذکور در هر مورد دیگری که خطر تجاوز در قصاص عضو یا منافع وجود داشته باشد نیز جاری است. بنابر ماده ۴۴۷ این قانون، در کلیه مواردی که در این بخش به کتاب پنجم«تعزیرات» ارجاع داده شده است، در خصوص قتل عمدی مطابق ماده (۶۱۲) آن قانون و در سایر جنایات عمدی مطابق ماده (۶۱۴) و تبصره آن عمل می شود.
بر اساس نظربه شماره ۱۰۵۳/۹۲/۷ مورخ ۴/۶/۹۲ تعزیر مقرر در ماده ۴۰۱ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ وارجاع آن طبق ماده ۴۴۷ همین قانون به ماده ۶۱۴ کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی ۱۳۷۵، فقط شامل مواردی می شود که ضرب و جرح عمدی منتهی به آثار مندرج دراین ماده «موجب نقصان یا شکستن یا از کار افتادن عضوی از اعضاء یا منتهی به مرض دائمی یا فقدان یا نقص یکی از حواس یا منافع یا زوال عقل مجنیٌ علیه گردد» و یا مشمول تبصره آن باشد بنابراین صدمه ای که صرفاً موجب تغییر رنگ پوست و تورم بدن شود، بدون این که آثار فوق را داشته باشد وجرح وارده نیز توسط اسلحه یا چاقو نباشد، مشمول تعزیرمندرج در ماده ۶۱۴ قانون مجازات اسلامی سال ۱۳۷۵ نیست وبه طور کلی با تصویب قانون مجازات اسلامی، جنایات عمدی غیرقابل قصاص درصورتی قابل تعزیر است که از مصادیق ماده ۶۱۴ قانون مجازات اسلامی ۱۳۷۵ و تبصره آن باشد. با توجه به نسخ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۰، از جمله ماده ۲۶۹ آن قانون وتبصره های آن، به جز مواردی که مشمول ماده ۶۱۴ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۵ و تبصره آن می باشد برای سایرصدمات عمدی مجازات تعزیری پیش بینی نشده و فاقد جنبه جزایی است .
| با تصویب و اجرای قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲، جنایات عمدی غیر قابل قصاص ، در صورتی قابل تعزیر است که از مصادیق ماده ۶۱۴ قانون مجازات اسلامی ۱۳۷۵ و یا تبصره آن باشد و برای سایر صدمات عمدی مجازات تعزیری پیش بینی نشده است و فاقد جنبه جزایی است . شماره نظریه |
| · نظریه – – – پرسش : آیا در خصوص ایراد ضرب و جرح عمدی برای تعیین مجازات نیاز به رعایت شرایط ماده ۶۱۴ میباشد یا خیر جایگاه تبصره ۲ ماده ۲۶۹ کجاست ؟ آیا در مورد ضرب و جرح جنبه عمدی در نظر گرفته شده یا صرفا مطالبه دیه آن هم در صورت درخواست مجنی علیه میباشد پاسخ : تعزیر مقرر در ماده ۴۰۱ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ و ارجاع آن طبق ماده ۴۴۷ همین قانون به ماده ۶۱۴ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۵ فقط شامل مواردی میشود که ضرب و جرح عمدی منتهی به آثار مندرج در این ماده یعنی ” موجب نقصان یا شکستن یا از کارافتادن عضوی از اعضا یا منتهی به مرض دائمی یا فقدان یا نقص یکی از حواس یا منافع یا زوال عقل منجی علیه گردد ” و یا مشمول تبصره آن باشد ، بنابراین صدمه ای که صرفا موجب تعییر رنگ پوست وتورم بدن شود بدون اینکه آثار فوق را داشته باشد و جرح وارده توسط اسلحه یا چاقو نباشد ، مشمول تعزیر مندرج در ماده ۶۱۴ قانون مجازات اسلامی سال ۱۳۷۵ نیست و به طور کلی با تصویب و اجرای قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲، جنایات عمدی غیر قابل قصاص ، در صورتی قابل تعزیر است که از مصادیق ماده ۶۱۴ قانون مجازات اسلامی ۱۳۷۵ و یا تبصره آن باشد و برای سایر صدمات عمدی مجازات تعزیری پیش بینی نشده است و فاقد جنبه جزایی است . ضمنا با توجه به نسخ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۰، ماده ۲۶۹ آن قانون و تبصره های آن نییز منسوخ است . | |
ماده ۶۱۴-
هر کس عمداً به دیگری جرح یا ضربی وارد آورد که موجب نقصان یا شکستن یا از کار افتادن عضوی از اعضا یا منتهی به مرض دایمی‌یا فقدان یا نقص یکی از حواس یا منافع یا زوال عقل مجنی‌علیه گردد در مواردی که قصاص امکان نداشته باشد چنانچه اقدام وی موجب اخلال در نظم‌و صیانت و امنیت جامعه یا بیم تجری مرتکب یا دیگران گردد به دو تا پنج سال حبس محکوم خواهد شد و در صورت درخواست مجنی‌علیه مرتکب‌به پرداخت دیه نیز محکوم میشود.
تبصره ـ در صورتی که جرح وارده منتهی به ضایعات فوق نشود و آلت جرح اسلحه یا چاقو و امثال آن باشد مرتکب به سه ماه تا یک سال حبس‌محکوم خواهد شد.